युईंग्ज अर्बुद कुटुंब
अक्र
|
शीर्षक
|
उपशीर्षक
|
१
|
युईंग्ज अर्बुद कुटुंब म्हणजे काय
| |
१.१
|
कर्क म्हणजे काय?
| |
१.२
|
प्रौढ आणि मुले यांच्या कर्करोगांमध्ये काय फरक असतात?
| |
१.३
|
युईंग्ज अर्बुद कुटुंब म्हणजे काय?
| |
१.४
|
युईंग्ज अर्बुदाबाबत कळीची सांख्यिकीय माहिती कोणती आहे?
| |
२
|
कारणे, धोकेघटक आणि प्रतिबंध
| |
२.१
|
युईंग्ज अर्बुदांकरता धोकेघटक कोणते आहेत?
| |
२.२
|
युईंग्ज अर्बुदांची कारणे आपल्याला माहीत आहेत काय?
| |
२.३
|
युईंग्ज अर्बुदांचा प्रतिबंध करता येऊ शकतो काय?
| |
३
|
लवकर संवेदन, निदान आणि अवस्थांकन
| |
३.१
|
युईंग्ज अर्बुदे लवकर आढळून येऊ शकतात काय?
| |
३.२
|
युईंग्ज अर्बुदांचे निदान कसे केले जाते?
| |
३.३
|
युईंग्ज अर्बुदांचे अवस्थांकन कसे केले जाते?
| |
३.४
|
अवस्थांनुरूप युईंग्ज अर्बुदांतून वाचणार्यांचा टिकावदर
| |
४
|
युईंग्ज कुटुंबातील अर्बुदांचे उपचार
| |
४.१
|
युईंग्ज अर्बुदांवर उपचार कसे केले जातात?
| |
४.२
|
युईंग्ज अर्बुदांकरताची रसायनोपचार पद्धती
| |
४.३
|
युईंग्ज अर्बुदांकरताच्या शल्यक्रिया
| |
४.४
|
युईंग्ज अर्बुदांकरताची प्रारणोपचार पद्धती
| |
४.५
|
युईंग्ज अर्बुदांकरताचे उच्च-मात्रा रसायनोपचार आणि मूल-पेशी-प्रत्यारोपण
| |
४.६
|
युईंग्ज अर्बुदांकरताच्या वैद्यकीय चाचण्या
| |
४.७
|
युईंग्ज अर्बुदांकरताच्या पूरक आणि पर्यायी उपचारपद्धती
| |
४.८
|
युईंग्ज अर्बुदांवरील अवस्थांनुरूप उपचार
| |
४.९
|
युईंग्ज अर्बुदांवरील उपचारांतील सामाजिक, भावनिक आणि इतर पैलू
| |
५
|
उपचारोत्तर
| |
५.१
|
युईंग्ज अर्बुदांवरील उपचारांपश्चात काय होत असते?
| |
६
|
युईंग्ज कुटुंबातील अर्बुदांच्या संशोधनात नवीन काय आहे?
| |
६.१
|
युईंग्ज कुटुंबातील अर्बुदांच्या संशोधनात आणि उपचारांत नवीन काय आहे?
|
कर्क म्हणजे काय?
शरीर हे लक्ष-कोटी (एकावर बारा शून्ये) जिवंत पेशींनी घडलेले असते. शरीरातील सामान्य (प्राकृत) पेशी वाढतात, विभागतात आणि नियमितपणे मरतही असतात. व्यक्तीच्या सुरूवातीच्या आयुष्यकाळात, प्राकृत पेशी झपाट्याने विभागतात ज्यामुळे व्यक्तीची वाढ होऊ शकते. व्यक्ती प्रौढ झाल्यानंतर, बव्हंशी पेशी केवळ (झीज, पेशीमृत्यू आणि जखमी पेशींच्या दुरुस्तीप्रित्यर्थच्या) क्षतिपूर्तीकरताच विभागत असतात.
शरीरातील एखाद्या भागातील पेशी अनियंत्रितपणे वाढू लागतात तेव्हा कर्क सुरू होतो. कर्क अनेक प्रकारचे असतात. पण ते सर्व अपसामान्य पेशींच्या अनियंत्रित वाढीमुळेच सुरू होत असतात.
कर्क पेशींची वाढ प्राकृत पेशींच्या वाढीपेक्षा निराळी असते. मरण्याऐवजी कर्क पेशी वाढतच राहतात आणि नवीन अपसामान्य पेशी घडवत असतात. कर्क पेशी इतर ऊतकांतही (ऊती म्हणजे टिश्यू) आक्रमण करू शकतात. प्राकृत पेशी मात्र असे काहीच करू शकत नाहीत. अनियंत्रित वाढ होणे आणि इतर ऊतकांत आक्रमण करणे ह्या गुणांमुळे पेशी, कर्क पेशी ठरतात.
अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्लास (डि-ऑक्सि-रायबो-न्युक्लिक-ऍसिड) हानी पोहोचल्यामुळे प्राकृत पेशी, कर्कपेशी बनतात. प्राकृत पेशीत, जेव्हा अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्लास हानी पोहोचते तेव्हा, पेशी एकतर त्या हानीस दुरुस्त करते किंवा ती पेशी मरते. कर्कपेशींत मात्र, हानिग्रस्त अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्लास दुरुस्तही केले जात नाही आणि ती पेशी मरतही नाही. त्याऐवजी अशी पेशी, शरीरास आवश्यक नसूनही, नवीन पेशी घडवतच राहते. ह्या सर्व नवीन पेशींत त्या मूल पेशीप्रमाणेच बिघडलेले अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्ल असते.
लोक बिघडलेले अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्ल वारशाने प्राप्त करू शकतात. पण बव्हंशी बिघडलेले अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्ल, प्राकृत पेशीच्या पुनर्निर्मिती दरम्यानच्या चुकांमुळे किंवा आपल्या पर्यावरणातीलच कशाने तरी निर्माण होत असते. काही वेळेला अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्लाच्या बिघाडाचे कारण काहीतरी स्पष्ट असणारेच असते, जसे की विडी ओढणे. पण बहुतेकदा स्पष्ट असे कारण आढळून येत नाही.
बव्हंशी प्रकरणांत कर्कपेशी अर्बुद घडवितात. रक्तकर्कासारखे काही कर्क क्वचितच अर्बुदे घडवतात. त्याऐवजी ह्या कर्क पेशी, रक्त आणि रक्त-जनक-अवयवांचा समावेश करत इतर ऊतकांतून फिरत राहतात, जिथे त्यांची वाढ होते.
कर्क पेशी अनेकदा शरीराच्या इतर भागांपर्यंत प्रवास करतात, जिथे त्या वाढू लागतात आणि प्राकृत ऊतकांच्या जागी नवीन अर्बुदे घडवितात. ह्या प्रक्रियेस कर्क-प्रसारण (मेटॅस्टॅसिस) म्हणतात. जेव्हा कर्कपेशी आपल्या शरीरातील रक्तप्रवाहात किंवा लसिकावाहिन्यांत प्रवेश मिळवतात तेव्हा असे घडून येत असते.
कर्क कुठेही पसरला तरी, जिथे तो मुळात उद्भवलेला असतो, त्या जागेवरूनच नेहमी त्याचे नाव ठेवले जाते. उदाहरणार्थ यकृतात पसरलेला स्तनाचा कर्क, स्तनाचा कर्कच म्हणूनच ओळखला जातो. यकृताचा कर्क म्हणून नव्हे. तसेच शुक्राशय पिंडाचा कर्क अस्थिंमध्ये पसरला तरीही त्याला स्थलांतरित शुक्राशय-पिंडाचा कर्कच म्हटले जाते. अस्थीकर्क म्हणून नव्हे.
निरनिराळ्या प्रकारचे कर्क खूपच निरनिराळ्या प्रकारे वर्तन करू शकतात. उदाहरणार्थ फुफ्फुसाचा कर्क आणि स्तनाचा कर्क हे खूपच निराळे रोग आहेत. ते निरनिराळ्या गतींनी वाढतात आणि निरनिराळ्या उपचारांना प्रतिसाद देतात. म्हणूनच कर्कग्रस्त रुग्णांना, त्यांच्या त्यांच्या विशिष्ट प्रकाराच्या कर्कांकरताचे उपचार द्यावे लागतात.
सर्वच अर्बुदे कर्कजन नसतात. कर्कजन नसलेल्या अर्बुदांना ’सौम्य’ अर्बुदे म्हणतात. सौम्य अर्बुदेही समस्या उत्पन्न करू शकतात. ती खूप मोठी होऊ शकतात आणि निरोगी अवयवांवर व ऊतकांवर दाब देऊ शकतात. मात्र, ते इतर ऊतकांत आक्रमण करू शकत नाहीत. ते आक्रमण करू शकत नसल्याने ते शरीराच्या इतर भागांत स्थलांतरितही होऊ शकत नाहीत. अशी अर्बुदे बहुधा कधीच जीवघेणी ठरत नाहीत.
प्रौढ आणि मुले यांच्या कर्करोगांमध्ये काय फरक असतात?
मुलांमध्ये विकसित होणारे कर्क-प्रकार प्रौढांत विकसित होऊ शकणार्या कर्क-प्रकारांहून निराळे असतात. आयुष्याच्या सुरूवातीच्या, अगदी जन्मापूर्वीच्याही काळात अ-पान-शर्करा-गर्भक-आम्लात घडून येणार्या बदलांमुळे मुलांमधील कर्क निर्माण होत असतात. प्रौढांतील अनेक कर्कांच्या उलट, बालपणातील कर्क, जीवनशैलीशी किंवा पर्यावरणीय धोके-घटकांशी घट्टपणे निगडीत नसतात.
जरी अपवाद आढळून येत असले तरी, बालपणातील कर्कांचा कल, रसायनोपचार-पद्धतींसारख्या उपचारांना चांगल्या प्रकारे प्रतिसाद देण्याचा असतो. प्रौढांच्या शरीरांपेक्षा मुलांच्या शरीरांचा कल रसायनोपचार सहन करण्याचा. मात्र, रसायनोपचार व प्रारणोपचारांसारख्या उपचारांचे काही दीर्घकालीन उपप्रभाव असू शकतात. म्हणून कर्कातून तरून जाणार्या मुलांकडे, त्यांचे उर्वरित आयुष्यभर, काळजीपूर्वक लक्ष देण्याची गरज असते.
१९६० पासून, बव्हंशी कर्कग्रस्त बाल आणि कुमार रुग्णांचे उपचार, त्यांच्याकरता विशेषत्वाने अभिकल्पित केंद्रांतच केले जात आलेले आहेत. ह्यामुळे बाल्यावस्थेतील आणि प्रौढ वयांतील कर्कांचे भेद जाणणार्या आणि कर्कग्रस्त बालकांच्या विशेष गरजा ओळखणार्या, विशेषज्ञांच्या चमूचा लाभ त्यांना मिळू शकतो. ह्या चमूत बहुधा मुलांचे अर्बुदतज्ञ, शल्यचिकित्सक, प्रारण-अर्बुदतज्ञ, रोगनिदानतज्ञ, मुलांचे अर्बुदशास्त्र जाणणारे परिचारिक आणि परिचारक व्यावसायिक ह्यांचा समावेश होत असतो.
अशा केंद्रांत, रुग्ण आणि त्याच्या संपूर्ण कुटुंबास आधार आणि प्रबोधन देणे साधेल असे मानसशास्त्रज्ञ, समाजसेवक, बाल्यायुष्य विशेषज्ञ, पोषणतज्ञ, पुनर्वसन आणि शारीरिक उपचारतज्ञ, तसेच प्रशिक्षक असतात.
अमेरिकेतील बव्हंशी कर्कग्रस्त बालकांना, बाल्य-अर्बुदशास्त्र-गटाचे सदस्य असलेल्या केंद्रांतच, उपचार दिले जातात. अशी सर्व केंद्रे एखाद्या विद्यापीठाशी किंवा बालक-शुश्रुषालयांशी संलग्न असतात. बाल्य कर्क उपचारांबाबत आपण जसजसे जाणून घेऊ, तसतसे ह्या क्षेत्रातील तज्ञांकरवी त्यांना उपचार मिळणे अधिकाधिक महत्त्वाचे ठरते.
युईंग्ज अर्बुद कुटुंब म्हणजे काय
युईंग्ज अर्बुद कुटुंब हा एक कर्कांचा गट आहे जे काही सामान्य वैशिष्ट्ये बाळगणार्या अस्थिंमध्ये किंवा लगतच्या मऊ ऊतीमध्ये सुरू होतात. ते कुठल्याही वयात आढळून येऊ शकतात, पण कुमार वयात ह्या अर्बुदांचा सर्वाधिक आढळ असल्याचे दिसून येते. युईंग्ज अर्बुदांचे तीन प्रमुख प्रकार असतात.
- युईंग्ज सार्कोमा
- अस्थीबाह्य (एक्स्ट्रास्सिअस) युईंग्ज अर्बुद आणि
- परीघीय प्राथमिक चेता-बाह्य-स्तरीय (न्युरो-इक्टो-डर्मल) अर्बुद
अस्थिंचा युईंग्ज कर्क-अर्बुद (सार्कोमा)
ह्या कुटुंबातील ही सर्वात सामान्य अर्बुदे असतात आणि हा अस्थी-अर्बुदांचा एक प्रकार आहे जी बहुतेकदा मुलांत आढळून येत असतात. १९२१ मध्ये डॉ.युईंग्ज ह्यांनी त्यांचे प्रथम वर्णन केले होते. डॉ.युईंग्ज ह्यांना असे आढळून आलेले होते की, अधिक प्रचूर असलेल्या अस्थी-अर्बुदां (बोन ट्युमर्स) पासून म्हणजेच अस्थी-कर्कां (ऑस्टिओ-सार्कोमां) पासून ही निराळी असतात. ह्याच्या पेशी सूक्ष्मदर्शकाखाली पाहिल्या असता, अस्थीकर्काच्या पेशीहून निराळ्या दिसतात. ही अर्बुदे प्रारणोपचारांना प्रतिसाद देणे अधिक संभवनीय असते.
अस्थीबाह्य युईंग्ज अर्बुद
अस्थीबाह्य युईंग्ज अर्बुदे अस्थिंभोवतालच्या मऊ ऊतींत सुरू होतात, पण ती दिसतात आणि वागतातही अगदी अस्थिंच्या युईंग्ज कर्काप्रमाणेच.
परीघीय प्राथमिक चेता-बाह्य-स्तरीय अर्बुद
हा विरल आढळाचा बाल्य कर्कही, अस्थी किंवा मऊ ऊतींत सुरू होतो आणि युईंग्ज अर्बुदे व अस्थीबाह्य युईंग्ज अर्बुदे यांचीच अनेक वैशिष्ट्ये बाळगत असतो. छातीत सुरू होणार्या परीघीय प्राथमिक चेता-बाह्य-स्तरीय अर्बुदास आस्किन-अर्बुद म्हणतात.
(परीघीय प्राथमिक-चेता-बाह्य-स्तरीय अर्बुदे, मेंदू किंवा मज्जारज्जूच्या प्राथमिक-चेता-बाह्य-स्तरीय अर्बुदांप्रमाणेच असतात पण अगदी नेमकी तशीच मात्र नसतात. ह्या अर्बुदांवरील अधिक माहितीकरता आमचे ’बालकांतील मेंदू आणि मज्जारज्जूंची अर्बुदे”’ हे दस्त पाहा.)
संशोधकांनी असे शोधून काढलेले आहे की, युईंग्ज कर्क-अर्बुदे, अस्थीबाह्य युईंग्ज अर्बुदे आणि परीघीय प्राथमिक-चेता-बाह्य-स्तरीय अर्बुदे खूपच एकसारखी असतात. त्यांच्यात एकसारख्याच, अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्ल-अपसामान्यता असण्याचा कल असतो आणि ती, इतर कर्कांत क्वचितच दिसून येणारी, एकसारखीच प्रथिने बाळगत असतात. म्हणूनच असे मानले जाते की हे तीन कर्क शरीरातील एकाच प्रकारच्या प्राकृत पेशीपासून विकसित होत असावेत. ह्या अर्बुदांमध्येही किंचित भेद आहेतच, मात्र त्यांचे उपचार एकाच पद्धतीने केले जात असतात.
बव्हंशी युईंग्ज अर्बुदे अस्थींतच असतात. सर्वात सामान्य जागा पुठ्ठ्याची अस्थी, छातीचा पिंजरा, खांद्यांच्या अस्थी आणि पाय ह्या असतात. प्रादुर्भाव लांब अस्थींच्या मुख्यतः मध्यावर होत असतो. अस्थी-कर्क-अर्बुद मात्र याउलट लांब अस्थींच्या टोकांशी, विशेषतः गुढघ्यांभोवती उद्भवत असतो. अस्थी-बाह्य युईंग्ज अर्बुदे मात्र अगदी कुठेही उद्भवू शकतात.
बव्हंशी युईंग्ज अर्बुदे बालकांत आणि कुमारांत आढळून येतात, पण ती प्रौढांतही आढळून येऊ शकतात. हे दस्त बालकांत आणि कुमारांत आढळून येणार्या युईंग्ज अर्बुदांवर केंद्रित केलेले आहे, पण इथली बहुतेक सर्व माहिती (ज्यात बव्हंशी उपचारात्मक माहितीही समाविष्ट आहे), तिचा उपयोग प्रौढांतील युईंग्ज अर्बुदांकरताही केला जाऊ शकतो.
युईंग्ज अर्बुदाबाबत कळीची सांख्यिकीय माहिती कोणती आहे?
बाल्य अर्बुदांतील केवळ १% अर्बुदे, युईंग्ज अर्बुदे असतात.
बव्हंशी युईंग्ज अर्बुदे कुमारांत आढळून येतात, पण ती प्रौढांत (मुख्यतः त्यांच्या वीशीत आणि तीशीत) आणि बालकांतही आढळून येऊ शकतात.
स्त्रियांपेक्षा पुरूषांत हे कर्क विकसित होण्याचे प्रमाण किंचित अधिक आहे. बव्हंशी पालक, स्पॅनीश किंवा स्पॅनीश नसलेले, गोरे असतात.
युईंग्ज अर्बुदांकरता धोकेघटक कोणते आहेत?
धोकेघटक म्हणजे अशा गोष्टी ज्या एखाद्या व्यक्तीस कर्कासारखा रोग होण्याची शक्यता वाढवत असतात. निरनिराळ्या कर्कांकरताचे धोकेघटक निरनिराळे असतात.
शारीरिक वजन, शारीरिक सक्रियता, आहार, आणि तंबाखू-सेवन यांसारखे जीवनशैली-संबंधित धोकेघटक अनेक प्रौढ कर्कांत महत्त्वाची भूमिका बजावतात. मात्र धोकेगुणकांवर ह्या घटकांचा प्रभाव कर्क जाणवण्यासाठी अनेक वर्षे लागतात आणि युईंग्ज अर्बुदांसह इतर बाल्य कर्कांमध्ये त्यांची भूमिका महत्त्वाची नसल्याचे मानले जाते.
युईंग्ज अर्बुदे असलेल्या मुलांच्या अभ्यासांत; प्रारण, रसायने किंवा इतर पर्यावरणीय संसर्गांसोबतही अर्बुदांचा संबंध असल्याचे आढळून आलेले नाही.
काही कुटुंबांत काही बाल्यकर्कांचा कल असल्याचे आढळून येते. पण कुटुंबांतर्गत अंतरित झालेले जनुकीय बदल, युईंग्ज अर्बुदांबाबत महत्त्वाचे धोकेघटक ठरत नाहीत. जरी युईंग्ज अर्बुदे घडवणारे बव्हंशी जनुकीय बदल ज्ञात आहेत (युईंग्ज अर्बुदांची कारणे आपल्याला माहीत आहेत काय? हा अनुभाग पाहा), तरी ते वंशपरत्वे येत नसतात.
जात / वंश
बहुतेकदा युईंग्ज अर्बुदे (स्पॅनीश किंवा स्पॅनीश नसलेल्या) गोर्या लोकांत आढळून येतात. आशियाई अमेरिकनांत कमी प्रचूर असतात आणि आफ्रिकन अमेरिकनांत फारच विरळा आढळून येतात. ह्याकरताचे कारण माहीत नाही.
लिंग
ह्या प्रकारचे कर्क स्त्रियांपेक्षा पुरूषांत किंचित अधिक प्रमाणात आढळून येतात.
वय
युईंग्ज अर्बुदे कुठल्याही वयात आढळून येऊ शकतात, पण सर्वाधिक आढळ कुमार वयात असतो प्रौढ आणि मुलांत प्रचुरता कमी असते. वयस्कर लोकांत ती फारच विरळ असतात.
युईंग्ज अर्बुदांची कारणे आपल्याला माहीत आहेत काय?
युईंग्ज अर्बुदांची कारणे पूर्णतः समजलेली नाहीत, पण एखाद्या पेशीच्या अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्लातील काही बदल, पेशीस कर्कपेशी कसे बनवतात हे, संशोधक समजून घेत आहेत. अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्ल हे आपल्या प्रत्येक पेशीतील रसायन असते, जे आपल्या जनुका घडवत असते. जनुका आपल्या पेशीना, वागावे कसे हे सांगत असतात. त्या रंगसूत्रांत बंद केलेल्या असतात. रंगसूत्रे म्हणजे प्रत्येक पेशीतील अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्लाचे लांब धागे असतात. आपल्या प्रत्येक पेशीत सामान्यतः रंगसूत्रांच्या २३ जोड्या असतात (प्रत्येक पालकाकडून रंगसूत्रांचा एक एक संच प्राप्त होत असतो). आपण बहुधा आपल्या पालकांप्रमाणेच दिसत असतो कारण आपल्यातील अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्लाचे स्त्रोत तेच तर असतात. मात्र आपण दिसतो कसे ह्याशिवाय, अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्ल आपल्याला आणखीही प्रभावित करत असते.
आपल्या पेशींची वाढ होत असता, नव्या पेशींत त्यांचे विभाजन होत असता आणि त्या मरत असतांनाही, त्यांचे नियंत्रण करण्याबाबतची माहिती काही जनुकांत साठवलेली असते. ज्या जनुका पेशींच्या वाढीस आणि विभाजनास मदत करतात त्यांना अर्बुद-कारक-जनुका म्हणतात. इतर जनुका ज्या, पेशी-विभाजन मंदावतात किंवा योग्य वेळी पेशींचे मृत्यू घडवून आणत असतात त्यांना अर्बुद-दमनक-जनुका म्हणतात. अर्बुद-कारक-जनुका सक्रिय करणार्या किंवा अर्बुद-दमनक-जनुका निष्क्रिय करणार्या अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्लांतील अंतरणांमुळे (बदलांमुळे) कर्क उद्भवू शकतात.
संशोधकांनी असे रंगसूत्र-बदल शोधून काढलेले आहेत जे, युईंग्ज अर्बुदांप्रत घेऊन जात असतात, पण हे बदल वंशसातत्याने येत नाहीत. त्याउलट, ते मुलाच्या जन्मानंतर, सकृतदर्शनी कुठलेही कारण नसतांना, एखाद्या एकल पेशीत विकसित होत असतात.
बहुतेक सर्व युईंग्ज अर्बुदांच्या पेशींतील बदलांत ई.डब्ल्यू.एस. जनुकांचा समावेश होत असतो. ह्या जनुका रंगसूत्र-२२ मध्ये आढळून येत असतात. बहुतेक प्रकरणांत हे बदल म्हणजे, रंगसूत्र-२२ आणि रंगसूत्र-११ ह्यांदरम्यान, अ-पान-शर्करा-गर्भकाम्लांतील तुकड्यांच्या स्थानांची अदला-बदल (ट्रान्स-लोकेशन) असते. काही वेळेला रंगसूत्र-२२ आणि रंगसूत्र-२१ ह्यांदरम्यान अदला-बदल घडून येत असते, किंवा क्वचित रंगसूत्र-२२ आणि इतर रंगसूत्रादरम्यानही घडून येत असते. अदला-बदल, रंगसूत्र-११ (किंवा इतरही रंगसूत्रा) च्या काही तुकड्यांना, रंगसूत्र-२२ च्या ई.डब्ल्यू.एस. जनुकांच्या पुढेच नेऊन ठेवत असते, ज्यामुळे ई.डब्ल्यू.एस. जनुका कायम सक्रिय राहते. ई.डब्ल्यू.एस. जनुकेचे सक्रियन पेशींच्या अति-वृद्धी-प्रत आणि ह्या कर्काच्या विकसनाप्रत घेऊन जाते. मात्र, हे घडून येण्याचा नेमका मार्ग अजूनही स्पष्ट झालेला नाही.
युईंग्ज अर्बुदांच्या पेशींतील अदला-बदली शोधून काढण्याकरता, प्रयोगशालेय चाचण्यांचा उपयोग केला जाऊ शकतो (युईंग्ज अर्बुदांचे निदान कसे केले जाते? हा अनुभाग पाहा). जर अर्बुद युईंग्ज कुटुंबातील आहे की नाही ह्याबाबत डॉक्टर अनिश्चित असतील तर, ते ह्या चाचण्यांचा उपयोग निदानाच्या पुष्टीकरता करून घेऊ शकतात.
युईंग्ज अर्बुदांप्रत घेऊन जाणार्या जनुकीय बदलांचे, आता बर्यापैकी आकलन झालेले आहे. पण अजूनही हे स्पष्ट झालेले नाही की, हे बदल कशामुळे घडून येत असतात. पेशीच्या अंतरंगात घडून येणारी आणि बाह्यतः कुठलेही कारण नसलेली, ही एखादी यदृच्छय घटनाही असू शकते. युईंग्ज अर्बुदांप्रत घेऊन जाणारी, कुठलीही जीवनशैली-संबंधित किंवा पर्यावरणीय कारणे ज्ञात नाहीत. म्हणूनच हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे ठरते की, अशी मुले किंवा त्यांचे पालक ह्या कर्कांच्या प्रतिबंधाखातर करू शकले असते, असे काहीच नसते.
युईंग्ज अर्बुदांचा प्रतिबंध करता येऊ शकतो काय?
काही जीवनशैली परिवर्तनांद्वारे (जसे की वजन आरोग्यपूर्ण प्रमाणात राखणे किंवा विडी फुंकत असल्यास ती सोडून देणे), प्रौढ वयात गाठणार्या अनेक कर्कांचे धोके घटवता येऊ शकतात, पण मुलांतील ह्या कर्कास प्रतिबंध करण्याचे उपाय ज्ञात नाहीत.
युईंग्ज अर्बुदांकरताचा एकमेव धोकेघटक (वय, लिंग आणि जात वा वंश) बदलता येऊ शकत नाही. युईंग्ज अर्बुदांप्रत घेऊन जाणारी, कुठलीही जीवनशैली-संबंधित किंवा पर्यावरणीय कारणे ज्ञात नाहीत.म्हणून ह्या कर्कास प्रतिबंध करण्याचा कुठलाही उपाय नाही.
संदर्भः
१. अमेरिकन कॅन्सर सोसायटीच्या संकेतस्थळावरील विल्म्स अर्बुदांविषयीची माहिती
२. मराठी विश्वकोशातील अर्बुद विज्ञान लेख - मनोहर, कमलाकर, श्री.ह.बापट, वेणीमाधवशास्त्री जोशी, http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=1291%3A2010-12-24-05-11-45&catid=1&Itemid=2
३. टेक्स्टबुक ऑफ पॅथॉलॉजी, डब्ल्यू.बॉईड, फिलाडेल्फिया,१९६१
४. प्राईस’स टेक्स्टबुक ऑफ मेडिसिन, हंटर, डी.एड., लंडन, १९५९
५. वैद्यकीय शब्दकोश, बेलिअर्स नर्सेस डिक्शनरी (विसावी आवृत्ती) चे मराठी रूपांतर डॉ.श्री.वा.जोगळेकर, ओरिएंट-लाँगमन, रु.२५०/- फक्त, २००६.
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा
काय नुसते वाचता प्रतिसाद द्या
हातची राखून द्या पण दाद द्या
आंधळ्यांची दिव्यदृष्टी व्हा तुम्ही
अन् मुक्यांना नेमके संवाद द्या
जीव कासावीस झाला आमुचा
मूळचे नाही तरी अनुवाद द्या
कालची आश्वासने गेली कुठे?
ते पुन्हा येतील त्यांना याद द्या
वेगळे काही कशाला ऐकवा?
त्याच त्या कविताच सालाबाद द्या
एवढा बहिरेपणा नाही बरा,
हाक कोणीही दिली तर साद द्या
गोरगरिबांना कशाला भाकरी?
गोरगरिबांना अता उन्माद द्या
व्हायचे सैतान हे डोके रिते,
त्यास काही छंद लावा नाद द्या
- नामानिराळा, मनोगत डॉट कॉम २००५०६१४
.