स्तोत्रानुवाद-०६: श्री वेङ्कटेश सुप्रभातम्

मूळ संस्कृतः प्रतिवादी भयंकर अनंताचार्य इ.स.-१४३०

मराठी अनुवादः नरेंद्र गोळे २०१८०५१०

१	कौसल्या सुप्रजा राम पूर्वा सन्ध्या प्रवर्तते उत्तिष्ठ नरशार्दूल कर्तव्यं दैवमान्हिकम्				कौसल्येच्या मुला रामा, पूर्वेला संधि जाहली आवरी नरसिंहा तू, दैवे कर्तव्य जी दिली
२	उत्तिष्ठोत्तिष्ठ गोविन्द उत्तिष्ठ गरुडध्वज उत्तिष्ठ कमलाकान्ता त्रैलोक्यं मंगलं कुरु				ऊठ रे ऊठ गोविंदा, ऊठ रे गरुडध्वजा ऊठ रे कमलाकांता, त्रिलोकी कर मंगल
३	मातस्समस्तजगतां मधुकैटभारेः वक्षोविहारिणि मनोहरदिव्यमूर्ते श्रीस्वामिनि श्रितजनप्रियदानशीले श्रीवेङ्कटेशदयिते तव सुप्रभातम्				राहे मनात मधुकैटभहंतकाच्या माता जगासच दिव्य सुमनोहरा जी देई कृपाश्रय सुभक्त गणांस सार्‍या लक्ष्मी तुझी शुभप्रभात हरीप्रिये हो
४	तव सुप्रभातमरविन्दलोचने भवतु प्रसन्नमुखचन्द्रमण्डले विधिशंकरेन्द्रवनिताभिरर्चिते वृषशैलनाथदयिते दयानिधे				कमलाक्षि गे तव प्रभात होतसे वदनी प्रसन्न उमलो सुतेजसे विधिशंकरेंद्रवनिता सुपूजिते वृषशैलनाथ सखये दयानिधे
५	अत्र्यादिसप्तऋषयस्समुपास्य सन्ध्यां आकाशसिन्धुकमलानि मनोहराणि आदाय पादयुगमर्चयितुं प्रपन्नाः शेषाद्रिशेखरविभो तव सुप्रभातम्				अत्र्यादि सात ऋषि साधुन संधि येत आकाशसिंधुकमळांस अर्पावयाते येती तुझ्याप्रत, पदांवर लीन होत शेषाद्रिशेखरवरा तव सुप्रभात
६	कमलाकुचचूचुक कुङ्कुमतो  नियतारुणितातुलनीलतनो कमलायतलोचन लोकपते विजयी भव वेङ्कटशैलपते				कमलाकुचकुंकुम पाहत जो घनशामवर्ण गुलमोहरतो कमलासमलोचन लोकपते विजयी अस वेंकटशैलपते
७	सचतुर्मुखषण्मुखपंचमुख प्रमुखाखिलदैवतमौलिमणे शरणागतवत्सल सारनिधे परिपालय मां वृषशैलपते				तु चतुर्मुख षण्मुख पंचमुखा प्रमुखापरि तू सकला असशी शरणा-करुणाकर, सारनिधे परिपालय तू वृषशैलपते
८	विना वेङ्कटेशं न नाथो न नाथः सदा वेङ्कटेशं स्मरामि स्मरामि हरे वेङ्कटेश प्रसीद प्रसीद प्रियं वेङ्कटेश प्रयच्छ प्रयच्छ				मला व्यंकटेशाविना स्वामि नाही अशा व्यंकटेशा स्मरे नित्य मीही हरी व्यंकटेशा मला हो प्रसन्न प्रिया व्यंकटेशा मला दान देई
९	लक्ष्मीनिवास निरवद्यगुणैकसिन्धो संसार सागर समुत्तरणैकसेतो वेदान्तवेद्यनिजवैभव भक्तभोग्य श्रीवेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम्				लक्ष्मीपते, गुणसिंधू सकलांस रे तू भक्तास तारक भवाब्धिवरील सेतू जे जाणणे जरुर ज्ञान सकलांस ते तू श्री वेंकटाचलपते तव सुप्रभात
		श्लोक क्र.	वृत्त	लक्षणगीत		पदातील अक्षरे
१		१, २	अनुष्टुप्‌	चरण-१, ३      - - - - ल गा गा गा चरण-२, ४       - - - - ल गा ल गा		८
२		३, ५, ९	वसंततिलका	ताराप-भास्कर-जनास-जनास-गागा		१४
३		४	मंजुभाषिणी	समरा-जनास-समरा-जनास-गा		१३
४		६, ७	तोटक	समरा-समरा-समरा-समरा		१२
५		८	भुजंगप्रयात	यमाचा-यमाचा-यमाचा-यमाचा		१२

तिरुमला पर्वतावरील सात प्रमुख शिखरांतील एक शिखर वेंकटाद्री किंवा वृषशैल हे आहे.

त्याचाच स्वामी ह्या अर्थाने;

विष्णूला वेंकटाचलपती, वेंकटशैलनाथ, वृषशैलपती इत्यादी विशेषणे वापरली गेलेली आहेत.

संदर्भः

१.

अधोभारणक्षम श्राव्य वेंकटेश सुप्रभातम्‌ 
https://www.marathidjs.org/filedownload/402/8141/001%20Venkatesh%20Stotra.html

२.

अधोभारणक्षम मराठी श्री वेंकटेश सुप्रभात

https://drive.google.com/file/d/1VsbD8uDRNq9zRWWAscwWBarTN1oP-Y3-/view?usp=sharing
३.

श्री वेंकटेश सुप्रभात बाबतच्या नऊ सुरस गोष्टी

https://www.tirumalesa.com/nine-interesting-facts-about-sri-venkateswara-suprabhatam/